Holtasóley
Dryas octopetala
Árið 2004 var holtasóley valið þjóðarblóm Íslendinga. Holtasóley vex um allt land og hefur eins og latneska tegundaheitið gefur til kynna 8 krónublöð. Eftir að fræin hafa þroskast myndast falleg fræull og þá nefnist hún hárbrúða eða hármey.
Holtasóley hefur mörg alþýðuheiti svo sem rjúpnalyng, péturssóley og þjófarót. Blöðin eru smágerð og nefnd rjúpnalauf því þau eru mikilvæg fæða fyrir rjúpuna. Blöðin voru notuð í ýmis seyði ein og sér eða með öðrum tegundum til heilsubótar. Seyði úr blóðbergi (Thymus praecox subsp. Arcticus) og rjúpnalaufum var algengt gegn kvefi og flensu. Dryas ættkvíslarheitið þýðir “ líkist eik” og á það við um blöðin sem minna á eikarblöð í lögun.
Þegar holtasóley var kjörið þjóðarblóm Íslands þá var ein af forsendunum að auðvelt væri að teikna blómið og að það væri algengt um allt land og allir þekktu það. Hins vegar blómstrar holtasóley snemma í júní og hún er orðin að hárbrúðu þegar þéttbýlisbúar fara í sumarfrí og því var hún ekki jafn vel þekkt meðal landsmanna og talið var.„
"Þjófarót er gras eitt með hvítleitu blómi. Er það mælt að hún sé vaxin upp þar sem þjófur hefur verið hengdur og sé sprottin upp af náfroðunni upp úr honum. En aðrir segja að hún sé sprottin upp af þjófadysinni. Rót grass þessa er mjög angótt. Þegar þjófarót er tekin verður að grafa út fyrir alla angana á henni án þess að skerða nokkurn þeirra nokkurstaðar nema miðangann eða meginrótina sem gengur beint í jörð niður, hana verður að slíta. En sú náttúra fylgir þeim anganum að sérhvert kvikindi sem heyrir hvellinn þegar hann slitnar liggur þegar dautt. Þeir sem grafa þjófarót binda því flóka um eyru sér. En til þess að þeir séu því ugglausari að þeir heyri alls ekkert hafa þeir þó þá varúð við að þeir binda um rótina og hinum endanum við hund sem þeir hafa með sér. Þegar þeir eru búnir að undirbúa allt hlaupa þeir frá greftrinum og þegar þeir þykjast komnir nógu langt burtu kalla þeir á hundinn. Slitnar þá anginn við það að hundurinn gegnir og ætlar að hlaupa til mannsins, en hundurinn drepst þegar í stað er hann heyrir slithvell rótarinnar. Síðan er rótin tekin og geymd vandlega. Gras þetta hefur þá náttúru að það dregur að sér grafsilfur úr jörð eins og flæðarmús dregur fé úr sjó. En þó verður fyrst að stela undir hana peningi bláfátækrar ekkju á milli pistils og guðspjalls á einhverri af þremur stórhátíðum ársins. En ekki dregur rótin aðra peninga en þá sem samkyns eru þeim er undir hana var stolið í fyrstu; sé það t.d. áttskildingur dregur hún eintóma áttskildinga o.s. frv. Ekkert vandhæfi hef ég heyrt að sé á því að geyma eða verða af með rót þessa; því fleygja má henni hvar og hvenær sem vill að ósekju.“
(Jón Árnason, 1961a:642. 1 bindi. )